Job 38

1  Then the LORD answered Job out of the whirlwind, and said,

1  At mula sa ipu-ipo'y sumagot ang PANGINOON kay Job:

1  Unya ang GINOO mitubag ni Job gikan sa alimpulos, ug miingon,

2  Who is this that darkeneth counsel by words without knowledge?

2  "Sino ba itong nagpapadilim ng payo sa pamamagitan ng mga salitang walang kaalaman?

2  Kinsa kini nga nagangitngit sa tambag pinaagi sa mga pulong nga walay kahibalo?

3  Gird up now thy loins like a man; for I will demand of thee, and answer thou me.

3  Bigkisan mo tulad sa lalaki ang iyong baywang, tatanungin kita at ikaw sa akin ay magsasaysay.

3  Baksi karon ang imong hawakan sama sa usa ka tawo; kay ako mosukna kanimo, ug ikaw motubag kanako.

4  Where wast thou when I laid the foundations of the earth? declare, if thou hast understanding.

4  "Nasaan ka nang ilagay ko ang mga pundasyon ng lupa? Sabihin mo, kung mayroon kang pang-unawa.

4  Diin ba ikaw sa diha nga akong gipahiluna ang mga patukoranan sa yuta? ipadayag, kon ikaw adunay pagsabot.

5  Who hath laid the measures thereof, if thou knowest? or who hath stretched the line upon it?

5  Sinong nagpasiya ng mga sukat niyon — tiyak na alam mo! O sinong nag-unat ng panukat sa ibabaw nito?

5  Kinsa ang mipahiluna sa mga sukod niini, kon ikaw nahibalo? o kinsa ang miinat sa badlis ibabaw niini?

6  Whereupon are the foundations thereof fastened? or who laid the corner stone thereof;

6  Sa ano nakabaon ang kanyang mga pundasyon? O sinong naglagay ng batong panulok niyon;

6  Nganha sa unsa ang mga patukoranan niini gipahawid? o kinsa man ang mipahiluna sa bato sa pamag-ang niini;

7  When the morning stars sang together, and all the sons of God shouted for joy?

7  nang sama-samang umawit ang mga tala sa umaga, at ang lahat ng mga anak ng Diyos ay nagsigawan sa tuwa?

7  Sa diha nga ang mga bituon sa kabuntagon nanag-awit pagtingob, ug ang tanang lalaking mga anak sa Dios naninggit tungod sa kalipay?

8  Or who shut up the sea with doors, when it brake forth, as if it had issued out of the womb?

8  "O sinong nagsara ng mga pinto sa karagatan, nang ito'y magpumiglas mula sa sinapupunan;

8  O kinsa man ang misira sa dagat pinaagi sa mga pultahan, sa diha nga kini misugwak, nga daw kini migawas gikan sa tagoangkan?

9  When I made the cloud the garment thereof, and thick darkness a swaddlingband for it,

9  nang gawin ko ang mga ulap na bihisan niyon, at ang malalim na kadiliman na pinakabalot niyon,

9  Sa diha nga ako mihimo sa panganod nga bisti niini, ug sa mabagang kangitngit nga usa ka lampin alang niini,

10  And brake up for it my decreed place, and set bars and doors,

10  at nagtakda para doon ng mga hangganan, at naglagay ng mga halang at mga pintuan,

10  Ug mibuak alang niini sa akong gimando nga dapit, ug mipahiluna sa mga bara ug mga pultahan,

11  And said, Hitherto shalt thou come, but no further: and here shall thy proud waves be stayed?

11  at aking sinabi, 'Hanggang doon ka makakarating, at hindi ka na lalayo, at dito’y titigil ang iyong mga along palalo?'

11  Ug miingon, Hangtod dinhi ka moabot, apan dili na sa unahan: ug dinhi ang imong mapagarbohon nga mga balod mapugngan?

12  Hast thou commanded the morning since thy days; and caused the dayspring to know his place;

12  "Nautusan mo na ba ang umaga buhat nang magsimula ang iyong mga araw, at naipaalam mo ba sa bukang-liwayway ang kanyang kalalagyan;

12  Ikaw ba misugo sa kabuntagon sukad sa imong mga adlaw; ug mipahinabo sa kaadlawon sa pagkahibalo sa iyang dapit;

13  That it might take hold of the ends of the earth, that the wicked might be shaken out of it?

13  upang mahawakan nito ang mga laylayan ng daigdig, at ang masasama mula roon ay maliglig?

13  Aron nga kini makakupot sa mga kinatumyan sa yuta, aron ang mga dautan matay-og gikan niini?

14  It is turned as clay to the seal; and they stand as a garment.

14  Parang luwad sa ilalim ng tatak ito'y nababago, at ito'y kinukulayan na gaya ng isang baro.

14  Kini giliso ingon sa kolonon ngadto sa selyo; ug sila nagbarog ingon nga usa ka bisti.

15  And from the wicked their light is withholden, and the high arm shall be broken.

15  Mula sa masama ay pinipigil ang kanilang ilaw, at nabalian ang kanilang nakataas na kamay.

15  Ug gikan sa mga dautan ang ilang kahayag gihikaw, ug ang habog nga bukton pagabalion.

16  Hast thou entered into the springs of the sea? or hast thou walked in the search of the depth?

16  "Nakapasok ka na ba sa mga bukal ng karagatan? O nakalakad ka ba sa mga landas ng kalaliman?

16  Ikaw ba nakasulod ngadto sa mga tubod sa dagat? o ikaw ba milakaw diha sa pagsusi sa kahiladman?

17  Have the gates of death been opened unto thee? or hast thou seen the doors of the shadow of death?

17  Ipinahayag na ba sa iyo ang mga pintuan ng kamatayan? O nakita mo na ba ang mga pinto ng malalim na kadiliman?

17  Ang mga ganghaan ba sa kamatayon giablihan nganha kanimo? o ikaw ba nakakita sa mga pultahan sa landong sa kamatayon?

18  Hast thou perceived the breadth of the earth? declare if thou knowest it all.

18  Nabatid mo na ba ang kaluwangan ng daigdig? Ipahayag mo, kung lahat ng ito'y iyong batid.

18  Imo bang namatikdan ang gilapdon sa yuta? ipadayag kon ikaw nahibalo niining tanan.

19  Where is the way where light dwelleth? and as for darkness, where is the place thereof,

19  "Nasaan ang daan patungo sa tahanan ng tanglaw, at saan naroon ang dako ng kadiliman,

19  Hain ang dalan diin ang kahayag nagapuyo? ug mahitungod sa kangitngit, hain man ang dapit niini,

20  That thou shouldest take it to the bound thereof, and that thou shouldest know the paths to the house thereof?

20  upang ito'y iyong madala sa nasasakupan niyon, at upang malaman mo ang mga landas patungo sa bahay niyon?

20  Nga ikaw gayod magdala niini ngadto sa utlanan niini, ug nga ikaw gayod mahibalo sa mga agianan ngadto sa balay niini?

21  Knowest thou it, because thou wast then born? or because the number of thy days is great?

21  Nalalaman mo, sapagkat noon ikaw ay isinilang, at marami ang bilang ng iyong mga araw!

21  Nagakahibalo ka ba niini, tungod kay ikaw nahimugso kaniadto? o tungod kay ang gidaghanon sa imong mga adlaw daghan?

22  Hast thou entered into the treasures of the snow? or hast thou seen the treasures of the hail,

22  "Nakapasok ka na ba sa mga tipunan ng niyebe, o nakita mo na ba ang mga imbakan ng yelo,

22  Ikaw ba nakasulod ngadto sa mga bahandi sa esno? o ikaw ba nakakita sa mga bahandi sa ulan nga ayis,

23  Which I have reserved against the time of trouble, against the day of battle and war?

23  na aking inilalaan sa panahon ng kaguluhan, para sa araw ng labanan at ng digmaan?

23  Nga akong gireserba batok sa panahon sa kasamok, batok sa adlaw sa gubat ug panag-away?

24  By what way is the light parted, which scattereth the east wind upon the earth?

24  Ano ang daan patungo sa dakong ipinamamahagi ang ilaw? O ang lugar na ikinakalat sa ibabaw ng lupa ang hanging silangan?

24  Pinaagi sa unsang paagi ang kahayag gibahin, nga nagakatag sa hangin sa sidlakan nganha sa yuta?

25  Who hath divided a watercourse for the overflowing of waters, or a way for the lightning of thunder;

25  "Sinong humukay ng daluyan para sa mga agos ng ulan, at para sa kislap ng kidlat ay gumawa ng daanan,

25  Kinsa ang mibahin sa usa ka agianan sa tubig alang sa pag-awas sa katubigan, o usa ka dalan alang sa kilat sa dalugdog;

26  To cause it to rain on the earth, where no man is; on the wilderness, wherein there is no man;

26  upang magpaulan sa lupang hindi tinatahanan ng tao, sa disyerto na kung saan ay walang tao;

26  Aron pagpahinabo niini sa pag-ulan sa yuta, diin walay tawo; diha sa kamingawan, diin didto walay tawo;

27  To satisfy the desolate and waste ground; and to cause the bud of the tender herb to spring forth?

27  upang busugin ang giba at sirang lupa, at upang sibulan ng damo ang lupa?

27  Aron pagtagbaw sa biniyaan ug wala gitikad nga yuta; ug sa pagpahinabo sa udlot sa linghod nga herba sa paggitib?

28  Hath the rain a father? or who hath begotten the drops of dew?

28  "Mayroon bang ama ang ulan? O sa mga patak ng hamog ay sino ang nagsilang?

28  Ang ulan ba adunay amahan? o kinsa ang nanganak sa mga tulo sa yamog?

29  Out of whose womb came the ice? and the hoary frost of heaven, who hath gendered it?

29  Sa kaninong bahay-bata ang yelo ay nagmula? At sino ang sa namuong hamog sa langit ang nagsilang kaya?

29  Gikan sa kang kinsa nga tagoangkan miabot ang ayis? ug ang maputing bagtik nga yamog sa langit, kinsa ang mipahimugso niini?

30  The waters are hid as with a stone, and the face of the deep is frozen.

30  Ang tubig ay nagiging sintigas ng bato, at ang ibabaw ng kalaliman ay nabubuo.

30  Ang katubigan gitago ingon nga pinaagi sa usa ka bato, ug ang nawong sa kahiladman migahi sa kabugnaw.

31  Canst thou bind the sweet influences of Pleiades, or loose the bands of Orion?

31  "Ang mga tanikala ng Pleyades ay iyo bang matatalian, o ang mga tali ng Orion ay iyo bang makakalagan?

31  Makahimo ba ikaw sa paggapos sa maanindot nga pungpong sa Pleiades, o makabadbad sa mga gapos sa Orion?

32  Canst thou bring forth Mazzaroth in his season? or canst thou guide Arcturus with his sons?

32  Maaakay mo ba ang pangkat ng mga bituin sa kanilang kapanahunan, o ang Oso na kasama ng kanyang mga anak ay iyo bang mapapatnubayan?

32  Makahimo ba ikaw sa pagpagawas sa Mazarot diha sa iyang panahon? o makahahimo ba ikaw sa paggiya sa Arcturo uban sa iyang lalaking mga anak?

33  Knowest thou the ordinances of heaven? canst thou set the dominion thereof in the earth?

33  Alam mo ba ang mga tuntunin ng langit? Maitatatag mo ba ang kanilang kapangyarihan sa daigdig?

33  Nahibalo ka ba sa mga ordinansa sa langit? makahimo ba ikaw sa pagtakda sa pagdumala niini sa yuta?

34  Canst thou lift up thy voice to the clouds, that abundance of waters may cover thee?

34  "Mailalakas mo ba hanggang sa mga ulap ang iyong tinig, upang matakpan ka ng saganang tubig?

34  Makahimo ba ikaw sa pagpatugbaw sa imong tingog ngadto sa kapanganoran, aron ang kadagaya sa mga tubig makatabon kanimo?

35  Canst thou send lightnings, that they may go, and say unto thee, Here we are?

35  Makakapagsugo ka ba ng mga kidlat, upang sila'y humayo, at magsabi sa iyo, 'Kami'y naririto?

35  Makahimo ba ikaw sa pagpadala sa mga kilat, aron sila moadto, ug mag-ingon nganha kanimo, Ania kami?

36  Who hath put wisdom in the inward parts? or who hath given understanding to the heart?

36  Sinong naglagay sa mga ulap ng karunungan? O sinong nagbigay sa mga ambon ng kaalaman?

36  Kinsa ang mibutang og kaalam diha sa sulod nga mga bahin? o kinsa ang mihatag og pagpanabot ngadto sa kasingkasing?

37  Who can number the clouds in wisdom? or who can stay the bottles of heaven,

37  Sinong makakabilang ng mga ulap sa pamamagitan ng karunungan? O sinong makapagtatagilid ng mga sisidlang-tubig ng kalangitan,

37  Kinsa ang makahimo sa pag-ihap sa kapanganoran diha sa kaalam? o kinsa ang makapugong sa mga botelya sa langit,

38  When the dust groweth into hardness, and the clods cleave fast together?

38  kapag ang alabok ay nagkakabit-kabit, at ang tigkal na lupa ay mabilis na naninikit?

38  Sa diha nga ang abog nagatubo ngadto sa pagkagahi, ug ang mga bugon magtapot sa matiunayon sa pagtingob?

39  Wilt thou hunt the prey for the lion? or fill the appetite of the young lions,

39  "Maihuhuli mo ba ng biktima ang leon? O mabubusog mo ba ang panlasa ng mga batang leon,

39  Mangayam ka ba og tukbonon alang sa liyon? O mobusog sa gana sa batan-on nga mga liyon,

40  When they couch in their dens, and abide in the covert to lie in wait?

40  kapag sila'y yumuyuko sa kanilang mga lungga, at nagtatago sa guwang upang mag-abang ng masisila?

40  Sa diha nga sila naghigda diha sa ilang mga lungib, ug nagpabilin diha sa luklokanan aron sa pagpangatang?

41  Who provideth for the raven his food? when his young ones cry unto God, they wander for lack of meat.

41  Sinong nagbibigay sa uwak ng kanyang pagkain, kapag ang kanyang mga inakay sa Diyos ay dumaraing, at nagsisigala dahil sa walang pagkain?

41  Kinsa nagatagana alang sa uwak sa iyang pagkaon? sa diha ang iyang gagmay nagsinggit ngadto sa Dios, sila naglatagaw tungod sa kakulang sa pagkaon.