1 The words of Agur the son of Jakeh, even the prophecy: the man spake unto Ithiel, even unto Ithiel and Ucal,
1 Ang mga salita ni Agur na anak ni Jakeh; ng Massa. Sinabi ng lalaki kay Ithiel, kay Ithiel at kay Ucal:
1 Ang mga pulong ni Agur ang lalaking anak ni Jake, bisan ang propesiya: ang tawo misulti ngadto ni Itiel, bisan ngadto ni Ithiel ug ni Ucal,
2 Surely I am more brutish than any man, and have not the understanding of a man.
2 Tunay na ako'y hangal kay sa kaninuman, pag-unawa ng isang tao ay hindi ko taglay.
2 Sa siguro ako labaw nga mananapon kay ni bisan kinsa nga tawo, ug wala nagbaton sa pagpanabot sa usa ka tawo.
3 I neither learned wisdom, nor have the knowledge of the holy.
3 Hindi ako natuto ng karunungan, ni nagkaroon man ako ng kaalaman ng Banal.
3 Ako wala nakakat-on og kaalam, ni nagbaton sa kahibalo sa balaan.
4 Who hath ascended up into heaven, or descended? who hath gathered the wind in his fists? who hath bound the waters in a garment? who hath established all the ends of the earth? what is his name, and what is his son's name, if thou canst tell?
4 Sino ang umakyat sa langit at bumaba? Sino ang nagtipon ng hangin sa kanyang mga kamao? Sinong nagbalot ng tubig sa kanyang damit? Sinong nagtatag ng lahat ng mga dulo ng daigdig? Ano ang kanyang pangalan? At ano ang pangalan ng kanyang anak? Tiyak na iyong nalalaman!
4 Kinsa ba ang misaka ngadto sa langit, o mikanaug? kinsa ba ang mitigom sa hangin diha sa iyang mga kumo? kinsa ba ang miputos sa katubigan diha sa usa ka bisti? kinsa ba ang mitukod sa tanang kinatumyan sa yuta? unsa ang iyang ngalan, ug unsa ang ngalan sa iyang lalaking anak, kon ikaw makatug-an ba?
5 Every word of God is pure: he is a shield unto them that put their trust in him.
5 Bawat salita ng Diyos ay subok na totoo, siya'y kalasag sa kanila na kumakanlong sa kanya.
5 Ang matag pulong sa Dios maputli: siya usa ka taming ngadto kanila nga nagbutang sa ilang pagsalig diha kaniya.
6 Add thou not unto his words, lest he reprove thee, and thou be found a liar.
6 Huwag kang magdagdag sa kanyang mga salita, baka sawayin ka niya at masumpungang sinungaling ka.
6 Dili ka magdugang ngadto sa iyang mga pulong, aron dili siya mosaway kanimo, ug ikaw makaplagan nga usa ka bakakon.
7 Two things have I required of thee; deny me them not before I die:
7 Dalawang bagay ang sa iyo'y aking hinihiling; bago ako mamatay ay huwag mong ipagkait sa akin.
7 Duha ka butang nga akong gikinahanglan gikan kanimo; ayaw sila idumili kanako sa dili pa ako mamatay:
8 Remove far from me vanity and lies: give me neither poverty nor riches; feed me with food convenient for me:
8 Ilayo mo sa akin ang daya at ang kasinungalingan; huwag mo akong bigyan ng kasalatan o kayamanan man; pakainin mo ako ng pagkain na aking kinakailangan,
8 Ipalayo gikan kanako ang kakawangan ug ang mga bakak: ayaw ako hatagi og kakabos ni mga bahandi; pakan-a ako og pagkaon nga angay alang kanako:
9 Lest I be full, and deny thee, and say, Who is the LORD? or lest I be poor, and steal, and take the name of my God in vain.
9 baka ako'y mabusog, at itakuwil kita at sabihin ko, "Sino ang PANGINOON?" O baka ako'y maging dukha, at ako'y magnakaw, at ang pangalan ng aking Diyos ay malapastangan.
9 Basin ako mabusog, ug ilimod ka, ug mag-ingon, Kinsa ba ang GINOO? o basin ako mahimong kabos, ug mangawat, ug mogamit nga kawang sa ngalan akong Dios.
10 Accuse not a servant unto his master, lest he curse thee, and thou be found guilty.
10 Huwag mong siraan ang alipin sa panginoon niya, baka ka sumpain niya, at mapatunayan kang may sala.
10 Ayaw pasanginli ang usa ka sulugoon ngadto sa iyang agalon basin siya magtunglo kanimo, ug ikaw makaplagan nga sad-an.
11 There is a generation that curseth their father, and doth not bless their mother.
11 May mga nagmumura sa kanilang ama, at hindi pinagpapala ang kanilang ina.
11 Adunay usa ka kaliwat nga nagatunglo sa ilang amahan, ug wala nagapanalangin sa ilang inahan.
12 There is a generation that are pure in their own eyes, and yet is not washed from their filthiness.
12 May mga malinis sa kanilang sariling mga mata, gayunman ay hindi malinis sa karumihan nila.
12 Adunay usa ka kaliwat nga mga maputli diha sa ilang kaugalingong mga mata, ug bisan pa wala nahugasi gikan sa ilang kahugaw.
13 There is a generation, O how lofty are their eyes! and their eyelids are lifted up.
13 May lahi, O mapagmataas ang kanilang mga mata, at napakataas ang mga talukap-mata nila!
13 Adunay usa ka kaliwat, O pagkamapahitas-on sa ilang mga mata! ug ang ilang mga tabontabon gikihat.
14 There is a generation, whose teeth are as swords, and their jaw teeth as knives, to devour the poor from off the earth, and the needy from among men.
14 May mga tao na ang mga ngipin ay parang mga tabak, at ang kanilang mga ngipin ay parang mga kutsilyo, upang lamunin ang dukha mula sa lupa, at ang nangangailangan sa gitna ng mga tao.
14 Adunay usa ka kaliwat, kansang mga ngipon ingon sa mga espada, ug ang ilang mga bag-ang ingon sa mga kutsilyo aron sa pagtukob sa mga kabos gikan sa yuta, ug sa mga nanginahanglan gikan diha sa mga tawo.
15 The horseleach hath two daughters, crying, Give, give. There are three things that are never satisfied, yea, four things say not, It is enough:
15 Ang linta ay may dalawang anak, na sumisigaw, "Bigyan mo ako, bigyan mo ako." May tadong bagay na kailanman ay hindi nasisiyahan, Oo, apat na hindi nagsasabing, 'Tama na":
15 Ang alimatok adunay duha ka babayeng anak, nga nagasinggit, Paghatag, paghatag. Adunay tulo ka butang nga dili gayod matagbaw, oo, upat ka butang nga dili mag-ingon, Kini paigo na:
16 The grave; and the barren womb; the earth that is not filled with water; and the fire that saith not, It is enough.
16 Ang Sheol, at ang baog na bahay-bata; ang lupa na laging uhaw sa tubig; at ang apoy na hindi nagsasabing, "Sapat na."
16 Ang lubnganan; ug ang dili makapanamkon nga tagoangkan; ang yuta nga dili mapuno sa tubig; ug ang kalayo nga wala nagaingon, Kini paigo na.
17 The eye that mocketh at his father, and despiseth to obey his mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it.
17 Ang mata na tumutuya sa kanyang ama, at humahamak ng pagsunod sa kanyang ina, ay tutukain ng mga uwak sa libis, at kakainin ng mga buwitre.
17 Ang mata nga nagabugalbugal sa iyang amahan, ug nagabiaybiay sa pagtuman sa iyang inahan, ang mga uwak sa walog motuhik niini pagawas, ug ang batan-ong nga mga agila mokaon niini.
18 There be three things which are too wonderful for me, yea, four which I know not:
18 May tatlong bagay na totoong kagila-gilalas sa akin; Oo, apat na hindi ko nauunawaan:
18 Adunay tulo ka butang nga kahibulongan kaayo alang kanako, oo, upat nga ako wala nahibalo:
19 The way of an eagle in the air; the way of a serpent upon a rock; the way of a ship in the midst of the sea; and the way of a man with a maid.
19 ang daan ng agila sa himpapawid, ang daan ng ahas sa ibabaw ng mga bato, ang daan ng sasakyan sa gitna ng dagat, at ang daan ng lalaki na kasama ng isang dalaga.
19 Ang agianan sa usa ka agila diha sa kahanginan; ang dalan sa usa ka bitin ibabaw sa usa ka dakungbato; ang dalan sa usa ka barko diha sa taliwala sa dagat; ug ang paagi sa usa ka lalaki uban sa usa ka dalaga.
20 Such is the way of an adulterous woman; she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wickedness.
20 Ganito ang lakad ng babaing mapangalunya: Siya'y kumakain, at bibig niya'y pinupunasan, at nagsasabi, "Wala akong nagawang kasamaan."
20 Ingon niini ang paagi sa usa ka mananapawon nga babaye; siya nagakaon, ug nagapahid sa iyang baba, ug nagaingon, Ako walay gibuhat nga pagkadautan.
21 For three things the earth is disquieted, and for four which it cannot bear:
21 Nanginginig ang lupa sa ilalim ng tatlong bagay; mayroong apat na hindi niya mapasan:
21 Tungod sa tulo ka butang ang yuta natugaw, ug tungod sa upat nga kini dili makaantos:
22 For a servant when he reigneth; and a fool when he is filled with meat;
22 kapag naging hari ang isang alipin, at ang isang hangal, kapag nabubusog ng pagkain;
22 Tungod sa usa ka sulugoon sa diha nga siya nga nagahari; ug sa usa ka buang sa diha nga siya nabusog og pagkaon;
23 For an odious woman when she is married; and an handmaid that is heir to her mistress.
23 ang isang babaing di kanaisnais kapag nakapag-asawa; at ang isang aliping babae, kapag ang kanyang panginoong babae ay hinalinhan niya.
23 Tungod sa usa ka makapungot nga babaye sa diha nga siya magminyo; ug sa usa ka sulugoon nga babaye nga manununod sa iyang agalon nga babaye.
24 There be four things which are little upon the earth, but they are exceeding wise:
24 May apat na bagay na maliliit sa lupa, ngunit sila'y matatalinong lubha:
24 Adunay upat ka butang nga gagmay nganha sa yuta, apan sila hilabihan ka maalamon:
25 The ants are a people not strong, yet they prepare their meat in the summer;
25 Ang mga langgam ay hindi malakas na sambayanan, gayunma'y nag-iimbak ng kanilang pagkain sa tag-araw;
25 Ang mga holmigas usa ka katawhan nga dili kusgan, apan bisan pa sila nag-andam sa ilang pagkaon panahon sa ting-init;
26 The conies are but a feeble folk, yet make they their houses in the rocks;
26 hindi makapangyarihang bayan ang mga kuneho, gayunma'y gumagawa sila ng bahay sa malalaking bato;
26 Ang mga koneho usa lamang ka mahuyang nga mga mananap, apan bisan pa sila naghimo sa ilang mga balay diha sa dagkungbato;
27 The locusts have no king, yet go they forth all of them by bands;
27 walang hari ang mga balang, gayunma'y lumalabas silang lahat na nakahanay;
27 Ang mga dulon walay hari, apan bisan pa sila manggawas tanan kanila nga magpanon;
28 The spider taketh hold with her hands, and is in kings' palaces.
28 mahahawakan ng iyong mga kamay ang butiki, gayunman ito'y nasa mga palasyo ng mga hari.
28 Ang lawalawa nagagunit pinaagi sa iyang mga kamot, ug anaa sa mga palasyo sa mga hari.
29 There be three things which go well, yea, four are comely in going:
29 May tatlong bagay na sa kanilang lakad ay marangal; may apat na marangal sa kanilang paghakbang:
29 Adunay tulo ka butang nga maayong molakaw, oo, upat ang matahum sa paglihok:
30 A lion which is strongest among beasts, and turneth not away for any;
30 ang leon na pinakamalakas sa mga hayop, at sa kanino man ay hindi tumatalikod;
30 Ang usa ka liyon nga mao ang pinakakusgan sa mga mananap, ug wala nagasibog tungod sa bisan unsa;
31 A greyhound; an he goat also; and a king, against whom there is no rising up.
31 ang tandang na magilas; ang kambing na lalaki, at ang haring palakad-lakad sa harap ng kanyang bayan.
31 Ang usa ka panggukod nga iro; ang usa ka laking kanding usab; ug ang usa ka hari, batok sa kang kinsa walay pag-alsa.
32 If thou hast done foolishly in lifting up thyself, or if thou hast thought evil, lay thine hand upon thy mouth.
32 Kung ikaw ay naging hangal, na ang sarili'y itinaas, o kung ikaw ay nagbabalak ng kasamaan, ilagay sa iyong bibig ang iyong kamay.
32 Kon ikaw mibuhat nga buangon diha sa pagpataas sa imong kaugalingon, o kon ikaw mihunahuna og dautan, ibutang ang imong kamot nganha sa imong baba.
33 Surely the churning of milk bringeth forth butter, and the wringing of the nose bringeth forth blood: so the forcing of wrath bringeth forth strife.
33 Sapagkat sa pagpisil sa gatas, mantekilya'y lumalabas, at sa pagpisil sa ilong, dugo'y dumadaloy, gayon ang pagpisil sa poot, lumilikha ng sigalot.
33 Sa siguro ang pagkutaw sa gatas nagahimo og mantikilya, ug ang paglubag sa ilong nagapagawas og dugo: sa ingon ang pagpugos sa kapungot nagabunga og panagbingkil.
PREVIOUS
NEXT
PREVIOUS
NEXT
No comments:
Post a Comment